Vlasinske HE

HE „Vrla 1“ 

HE „Vrla 1“ prva u nizu od četiri „Vlasinske HE“. Specifična je po tom što je njena mašinska hala izgrađena u brdu. Sa spoljnje strane vidi se razvodno postrojenje i izlazni tuneli. Mašinska hala je elipsasta betonska galerija, u kojoj su smešteni: četiri vertikalna agregata sa Pelton turbinama i jedan kućni agregat. Korišćenjem svih dotoka voda, odnosno ukupnog energetskog kapaciteta jezera i prepumpane vode Lisine, može dati godišnju proizvodnju od 95 miliona kWh. „Preradom" jednog kubika vode iz Vlasinskog jezera agregati HE „Vrla 1“ daju 0,74 kWh i to je, s obzirom na najveći pad, razumljivo i najveća proizvodnja po kubiku vode. Prolaskom kroz ostale tri stepenice, dobija se ukupni efekat od 1.858 kWh po kubiku vode iz Vlasinskog jezera. 

Podaci za HE

Snaga elektrane50,66 MW
Ukupni instalisani protok18,32 m3/s
TipAkumulaciona
Datum prve sinhronizacije10.7.1955. i 20.11.1975.

 

Turbine A / B

ProizvođačLitostroj
Tip turbinePelton
Broj obrtaja600 o/min
Instalisana snaga11,94 MW
Maksimalni pad338 m
Minimalni pad314 m

 

Turbine C / D

ProizvođačČKD
Tip turbinePelton
Broj obrtaja600 o/min
Instalisana snaga14,52 MW
Maksimalni pad337,96 m
Minimalni pad314,10 m

 

Generatori A / B

ProizvođačR.Končar
Prividna snaga16 MVA
Aktivna snaga11,2 MW
Faktor snage0,8

 

Generatori C / D

ProizvođačŠkoda
Prividna snaga15,75 MVA
Aktivna snaga14,13 MW
Faktor snage0,9

 

Blok transformator A

ProizvođačR.Končar
Nominalna snaga16 MVA
Prenosni odnos6,3/121 kV

 

Blok transformator B

ProizvođačFeranti
Nominalna snaga17.5 MVA
Prenosni odnos6,3/115 kV

 

Blok transformator C / D

ProizvođačŠkoda
Nominalna snaga16 MVA
Prenosni odnos6,3/121 kV

 

Hidrološki podaci

Ukupna zapremina akumulacije(165+7) 106 m3
Maks. energetski sadržaj(198+13) GWh

 

 

HE „Vrla 2“

HE „Vrla 2“ locirana  u koritu reke Vrle, a na ulivu reke Bitvrđe, koja se kao i vode Gradskog potoka i reke Vrle uvodi u organe ove elektrane. Sistem „Vrle 2“ počinje akumulacionim basenom zapremine 100 hiljada kubika vode reke Vrle, koji je izgrađena odmah ispod izlaznih voda „Vrle 1“ i služi za kompenzaciju njenih voda i dnevno izravnavanje Gradskog potoka i Bitvrđe. Akumulacija HE „Vrla 2“ formirana je izgradnjom brane u koritu reke.  Voda iz kompenzacionog basena vodi se do mašinske zgrade tunelom dužine 3.568 m, protoka 18 kubika u sekundi. U mašinskoj zgradi smeštene su dve vertikalne frensisove turbine. Pored voda iz Vlasinskog i Lisinskog jezera, „dvojka" dobija godišnje iz toka Vrle, Gradske i Bitvrđe reke oko 15,3 miliona kubika i sa energetskim potencijalom po kubiku od 0,334 kWh daje u proseku godišnje 51 milion kWh. Sa A agregata aprila 1954. godine počela je proizvodnja električne energije.

Podaci za HE

Snaga elektrane24,00 MW
Ukupni instalisani protok18,5 m3/s
TipAkumulaciona
Datum prve sinhronizacije9.4.1954. i 25.5.1975.

 

Turbina A

ProizvođačJ.M.Voith
Tip turbineFrancis
Broj obrtaja500 o/min
Instalisana snaga11,28 MW
Maksimalni pad153,9 m
Minimalni pad136,7 m

Turbina B

ProizvođačČKD
Tip turbineFrancis
Broj obrtaja600 o/min
Instalisana snaga13,65 MW
Maksimalni pad153,9 m
Minimalni pad136,7 m

 

Generator A

ProizvođačR.Končar
Prividna snaga14 MVA
Aktivna snaga10,75 MW
Faktor snage0,8

 

Generator B

ProizvođačŠkoda
Prividna snaga15,75 MVA
Aktivna snaga13,3 MW
Faktor snage0,9

 

Blok transformator A

ProizvođačMinel - Transformatori
Nominalna snaga20 MVA
Prenosni odnos(6,3/121) kV

 

Blok transformator B

ProizvođačMinel - Transformatori
Nominalna snaga 20 MVA
Prenosni odnos(6,3/121) kV

 

Hidrološki podaci

Ukupna zapremina akumulacije(0,1 x 106) m3  (105)

HE „Vrla 3“

Treća vlasinska centrala locirana je u selu Masurici, na desnoj obali istoimene reke. HE „Vrla 3“ je u konstrukcionom pogledu dovodnih organa - tunela, veoma specifična i zasigurno je jedinstveni objekat kod nas. HE „Vrla 2“ iskorišćenu vodu uvodi u jedinstveni lavirint podzemnih, horizontalnih i vertikalnih tunela gde se formira sopstvena akumulacija ove elektrane, ukupnog kapaciteta 50 hiljada kubika vode. Od pritoka sa sopstvenog područja (Vrla, Romanovska, Masurica) „Vrla 3“ dobija godišnje u proseku 30 milona kubika i sa energetskim potencijalom Vlasinskog jezera na svome padu i koeficijenta 0,44 kWh/m3, daje godišnju proizvodnju od 73 mil. kWh. Preko centralne komande ovde se prati rad sve četiri elektrane. U mašinskoj hali instalirana su dva vertikalna agregata s frensisovim turbinama.

Podaci za HE

Snaga elektrane28.95 MW
Ukupni instalisani protok18,4 m3/s
TipAkumulaciona
Datum prve sinhronizacije10.5.1957. i 31.3.1975.

 

Turbina A

ProizvođačLitostroj
Tip turbineFrancis
Broj obrtaja600 o/min
Instalisana snaga13.3 MW
Maksimalni pad197.4 m
Minimalni pad168.3 m

 

Turbina B

ProizvođačČKD
Tip turbineFrancis
Broj obrtaja600 o/min
Instalisana snaga17.02 MW
Maksimalni pad192.3 m
Minimalni pad168.3 m

 

Generator A

ProizvođačR.Končar
Prividna snaga16 MVA
Aktivna snaga12.8 MW
Faktor snage0,8

 

Generator B

ProizvođačŠkoda
Prividna snaga18.6 MVA
Aktivna snaga16.57 MW
Faktor snage0,9

 

Blok transformator A

ProizvođačMinel - Transformatori
Nominalna snaga20 MVA
Prenosni odnos(6,3/121) kV

 

Blok transformator B

ProizvođačMinel - Transformatori
Nominalna snaga 20 MVA
Prenosni odnos(6,3/121) kV

 

Hidrološki podaci

Ukupna zapremina akumulacije(0,05 x 106) m3 (5 x 104) 

 

 

HE „Vrla 4“

Poslednja, četvrta stepenica u vlasinskom sistemu – „Vrla 4“, nalazi se uz autoput nedaleko od Vladičinog Hana. Od ukupnog pada 884,5 m, za četvrtu elektranu preostao je 171 m. Pored prethodno izravnatih, u nju se još dovode preostale vode Masurićke reke i njenih manjih pritoka, ukupno godišnje oko 9,4 miliona kubika vode. Sa koeficijentom od 0,34 kWh, „Vrla 4“ godišnje proizvede u proseku 63 miliona kWh. Nakon poslednjeg iskorišćenja vlasinskih i svih usputnih voda, iz „Vrle 4“, sve one odvode se lepo uređenim otvorenim kanalom u Južnu Moravu.

Podaci za HE

Snaga elektrane24.84 MW
Ukupni instalisani protok18.4 m3/s
TipAkumulaciona
Datum prve sinhronizacije15.2.1958. i 17.1.1975.

 

Turbina A

ProizvođačLitostroj
Tip turbineFrancis
Broj obrtaja500 o/min
Instalisana snaga11.84 MW
Maksimalni pad164.2 m
Minimalni pad145.7 m

 

Turbina B

ProizvođačČKD
Tip turbineFrancis
Broj obrtaja600 o/min
Instalisana snaga17.02 MW
Maksimalni pad192.3 m
Minimalni pad168.3 m

 

Generator A

ProizvođačR.Končar
Prividna snaga14 MVA
Aktivna snaga11.2 MW
Faktor snage0,8

 

Generator B

ProizvođačŠkoda
Prividna snaga15.75 MVA
Aktivna snaga13.6 MW
Faktor snage0,9

 

Blok transformator A

ProizvođačABS Minel - Transformatori
Nominalna snaga20 MVA
Prenosni odnos(6,3/37,5) kV

 

Blok transformator B

ProizvođačMinel - Transformatori
Nominalna snaga20 MVA
Prenosni odnos(6,3/37,5) kV

 

Hidrološki podaci

Ukupna zapremina akumulacije(0.103 x 106) m3 (1,03 x 105), (103 x 103)

 

 

PAP „Lisina“

U okviru II faze sistema „Vlasinskih hidroelektrana“ izgrađeno je PAP „Lisina" čija je funkcija prepumpavanje vode iz Lisinskog u Vlasinsko jezero. Puštanjem u rad ovog postrojenja proizvodnja „Vlasinskih HE“ povećana je na 280 – 300 miliona kVh uz potrošenu energiju za pumpanje od 65 do 75 miliona kWh. Akumulacija „Lisina" formirana je na sastavu reka „Božica" i „Lisina", Akumulacija ima ukupnu zapreminu od 9,3 miliona m³, od čega je 7,5 miliona m³ korisna zapremina. Potencijalna energija jezera iznosi 14 miliona kWh električne energije. Godišnje se u proseku prepumpa 75 miliona m³ vode, odnosno utroši se 75 miliona kWh energije za prebacivanje pomenute vode (za 1 m³ vode potroši se 1.003 kWh u optimalnim uslovima).

 

Podaci za PAP „Lisina“

Instalisana snaga28,6 MW
Instalisani protok(2 x 3,75) m3/s
Datum prve sinhronizacije8.6.1978.

 

Pumpe 1 / 2

ProizvođačVOITH
Tip turbinecentrifugalna
Broj obrtaja1500 o/min
Instalisana snaga13,3 MW
Maksimalni napor350 m
Minimalni napor320 m

 

Motori 1 / 2

ProizvođačBBC
Tip turbine14,3 MVA
Faktor snage0,95

 

Monofazni blok transformatori

ProizvođačBBC
Nominalna snaga(3 x 10) MVA
Prenosni odnos(115 / 6,3) kV

 

Hidrološki podaci

Ukupna zapremina akumulacije9,3 x 106 m3
Maksimalni energetski sadržaj7,5 x 106 x 1,85 = 13,9 GWh
Top