Hidroelektrana „Pirot“, smeštena na periferiji Pirota. Prosečno elektrana je prilagodljiva dijagramu dnevnog opterećenja kada su neravnomernosti izrazite, a špicevi potrošnje kratkotrajni i oštri. Vreme rada elektrane 1.400 sati godišnje. HE „Pirot“ koristi vode Stare planine koje se akumuliraju u Zavojskom jezeru. Iz akumulacije voda se do elektrane dovodi tunelom prečnika 4,5 metara i dužinom 9.093 metara. Hidroelektrana „Pirot" je locirana na teritoriji jugoistočne Srbije, između Pirota i bugarske granice i koristi vode Visočke reke na profilu brane „Zavoj". Akumulacija „Zavoj" nastala je prirodnim putem. Veliko klizište, 25.02.1963. zatvorilo je dolinu Visočice, pretvorivši je u jezero. Na dnu jezera ostalo je selo Zavoj, a prirodna brana iskorišćena je da se uz nju izgradi veštačka brana u koju je ugrađeno 1,5 miliona kubika kamena, gline i filterskog materijala. Akumulacija „Zavoj" dugačka je 17 km, prostire se na 550 hektara, sa najvišom kotom od 616 mnm, i sadrži oko 170 miliona kubika vode.
Kamen temeljac HE „Pirot“ položen je 08.09.1977., a radovi na izgradnji su počeli 1983. godine, dok je prvi agregat pušten u rad 1990. godine.
To je akumulaciona elektrana derivacionog tipa sa tunelom i cevovodom pod pritiskom i akumulacijom za godišnje izravnanje.
Sama akumulacija je višenamenska. Njene vode se koriste za:
- proizvodnju električne energije
- prihvatanje poplavnog talasa
- snabdevanje vodom
- sprečavanje nanosa
- oplemenjavanje malih voda
Podaci za HE
Snaga elektrane | 80 MW |
Ukupni instalisani protok | 45 m3/s |
Tip | Akumulaciona |
Datum puštanja u rad | 8.10.1990. |
Turbine 1 / 2
Proizvođač | ČKD, Blansko ČSSR |
Instalisana snaga | 41,5 MW |
Broj obrtaja | 500 o/min |
Maksimalni neto pad | 243,7 m |
Minimalni neto pad | 180 m |
Generatori 1 / 2
Proizvođač | R.Končar |
Prividna snaga | 44,5 MVA |
Aktivna snaga | 40 MW |
Faktor snage | 0,9 |
Blok transformatori 1 / 2
Proizvođač | R.Končar |
Nominalna snaga | 45 MVA |
Prenosni odnos | (10,5/121) kV |
Hidrološki podaci
Ukupna zapremina akumulacije | 170 x 106 m3 |
NMax. energetski sadržaj | 75 GWh |