| Nikola
Tesla (1856-1943), naučnik srpskog porekla, svoj doprinos nauci i
tehnološkom progresu dao je kao pronalazač obrtnog magnetnog polja,
indukcionog motora, polifazne neizmenične struje, generatora i
kompletnog sistema proizvodnje i distribucije električne energije.Ime
Nikole Tesle je našlo mesto u Međunarodnom sistemu mernih jedinica i
označava jedinicu magnetne indukcije (gustinu magnetnog fluksa). Rođen
je u Smiljanu 10. jula 1856. godine (tadašnja Austrougarska) u porodici
pravoslavnog sveštenika. Osnovnu školu je pohađao u Smiljanu i Gospiću
(1862-1866), a Realnu gimnaziju u Gospiću (1866-1870). Nakon završene
Visoke realne gimnazije u Karlovcu (1870-1873) odlazi da studira na
Politehničkoj školi u Gracu (1875-1878), a 1880. upisuje studije
filozofije prirode na Univerzitetu u Pragu. |
Nakon
rada u Budimpešti, Parizu i Strazburu, Nikola Tesla dolazi u junu 1884.
godine u SAD, gde ostaje do svoje smrti 7. januara 1943. godine u
Njujorku.
Otkrića
Nikole Tesle u oblasti polifaznih naizmeničnih struja bila su jedan od
snažnih pokretača industrijske revolucije krajem devetnaestog veka.
Patenti polifazni elektromagnetni motor i prenos električne snage, koje je Tesla prijavio 12. oktobra 1887. godine, označili su početak „revolucionarnog hoda“ naizmeničnih struja. Nekoliko godina kasnije, ovaj sistem primenjen je u projektu hidrocentrale na Nijagari. Prva elektrana u Srbiji koja je u potpunosti radila po Teslinim sistemima bila je hidroelektrana na reci Đetinji kod Užica, snage 100 KS i radne frekvencije 50 Hz, koja je počela sa radom 1900. godine, samo četiri godine posle Nijagare.
Nakon početne faze rada, koju pored otkrića principa obrtnog magnetnog polja, višefaznih struja i njihove primene, zatim ranih i uspešnih rešenja u domenu automatike u poslednjoj deceniji 19. veka, Teslina istraživanja dovode do novih otkrića na polju struja visoke frekvencije i visokih napona. On najpre konstruiše visoko-frekventne alternatore, koji dugi niz godina predstavljaju osnovu emisionih radio-stanica, a zatim prelazi na proizvođenje neprigušenih elektromagnetnih talasa pomoću oscilatornih kola sa stacionarnim elementima – velikim kalemovima, kondenzatorima i antenama.
Tesla je tokom 1897. godine patentirao za radio veze fundamentalni princip rezonancije po dva električna kola na emisionom i na prijemnom kraju.Takođe je i utemeljivač radio komunikacija na velike daljine.
Nikola Tesla je konstruisao transformator i realizovao električno osvetljenje bez žica. Otkrio je mnoge osobine struje visoke frekvencije. 1898. godine, konstruisao je model broda bez posade, kojim se upravljalo sa obale pomoću radio talasa, čime je postavio osnovu radio-telemehanike.
Dug i plodan Teslin istraživački rad urodio je velikim brojem izuma koji pripadaju grupi izuzetno vrednih rešenja za napredak tehnike, od kojih su mnogi bili toliko ispred svoga vremena, da se može reći da ni danas ne možemo u potpunosti da sagledamo sve njihove vrednosti i posledice.
Ime našeg slavnog naučnika danas nose njegovi izumi (,,Teslin transformator'', ,,Teslin kalem''... ), jedinica SI sistema, kao i najveća elektroenergetska kompanija u Srbiji. Termoelektrane ,,Nikola Tesla'' su dobile ime 1975. godine koje sa ponosom nose, i to po želji onih koji su ih stvarali.
